U okviru Kulturno-obrazovne manifestacije 4. Dani Vuka Karadžića u Čačku, 19. novembra 2024. godine u 19 č. u Gradskoj biblioteci u Čačku biće održano predavanje koje se može smatrati i stručnim usavršavanjem u nadležnosti ustanove (jezičke kompetencije nastavnika). Predavanje će održati dr Vladan Jovanović (Institut za srpski jezik SANU), moderator programa je dr Olivera Krupež, a uvodnu reč će dati urednik manifestacije Danijela Kovačević Mikić. Zbog planiranja mogućeg stručnog usavršavanja nastavnika, objavljujemo rezime izlaganja dr Jovanovića:

Predavanjem će se predstaviti položaj srpskoga jezika i njegovog pisma u javnom životu, našem društvu i prosveti danas. Uz prikazivanje aktuelnih izazova i problema sa kojima se suočavaju stručnjaci za srpski jezik, predavači srpskog jezika, ali i celokupno naše društvo kojem srpski jezik predstavlja jezik pismenosti, biće navedeni i prokomentarisani predlozi rešenja koja su, pre svega, definisana i usvojena u referentnim stručnim ustanovama (Matica srpska, Institut za srpski jezik SANU i drugi), te izneta na naučnim skupovima (interkatedarske srbističke konferencije koje se redovno održavaju u Tršiću, na kojima se obrazovanje učenika u okviru predmeta Srpski jezik i književnost nalazi u središtu dosadašnjih savetovanja i deklaracija) i proklamovana u stručnim telima, kao što su Odbor za standardizaciju srpskog jezika i Savet za srpski jezik pri Vladi Republike Srbije.

Uzimajući u obzir činjenicu da je broj časova srpskog jezika i književnosti u osnovnim i srednjim školama nedovoljan za funkcionalno opismenjavanje učenika i usvajanje gradiva na nivou neophodnog opšteg obrazovanja, ukazuje se na to da se time smanjuje mogućnost da se na fakultetima studenti konačno formiraju kao obrazovani ljudi, te da ostaje sasvim malo od naše kulture jezika i kulture mišljenja u javnom prostoru u budućnosti. Posebna pažnja biće posvećena jednom od najvećih problema za brigu o srpskom jeziku – ne samo kao školskom predmetu i nauci koja ga izučava već i o njegovoj javnoj upotrebi – tzv. rodno osetljivom jeziku u okviru odredaba Zakona o rodnoj ravnopravnosti, čiju je primenu suspendovao Ustavni sud Republike Srbije, posle trogodišnjeg apela više naučnih ustanova i uglednih pojedinaca – profesora, istraživača, crkvenih velikodostojnika i dr. Kada je reč o srpskom matičnom pismu ćirilici, u predavanju će biti istaknute aktivnosti Odbora za standardizaciju srpskog jezika, Saveta za srpski jezik i udruženja za brigu o ćirilici. Zalaganja ovih institucija ulivaju nadu da će se proces sistematskog povlačenja i potiskivanja ćirilice iz javnog prostora zaustaviti i vratiti joj mesto koje joj po tradiciji i zakonu pripada.
Ključne reči: srpski jezik, ćirilica, književnojezička norma, obrazovanje, kultura.